Бугунги кунда Ўзбекистон нафақат минтақа, балки халқаро майдондаги нуфузли мамлакатлардан бирига айланди. Фикримизни мамлакатимизнинг нуфузли халқаро саммитлар, анжуманлар, конференциялар ўтказилаган майдонга айланиб бораётгани ҳам яққол тасдиқлайди.
Парламентлараро Иттифоқнинг 150-юбилей ассамблеясининг 5-9 апрель кунлари Ўзбекистонда ўтказилиши мамлакатимиз ижтимоий-сиёсий ҳаётида яна бир муҳим тарихий воқеа сифатида муҳрланади.
Бундай юксак мақомдаги тадбир Марказий Осиё минтақасида илк маротаба бўлиб ўтмоқда. Унинг Ўзбекистон заминида ўтказиш ҳақидаги қарор юртимизнинг халқаро майдондаги обрўси ортиб бораётганидан ва кенг эътироф этилаётганидан далолат беради.
Халқаро парламент дипломатияси, қонунчилик ва қонун ижодкорлиги соҳасидаги муҳим тадбир ҳисобланган мазкур ассамблеянинг айнан юртимизда ўтиши Президентимизнинг ички ва ташқи сиёсати стратегиясига, амалга оширилаётган туб ислоҳотлар самарасига бўлган халқаро ҳамжамиятнинг юксак ишончи ва эътирофи, десак янглишмаймиз.
1889 йилда таъсис этилган мазкур ташкилот ўтган даврда том маънода парламентлараро халқаро бирдамликнинг ёрқин ифодасига айланди. Бу нуфузли ташкилот дунё парламентларининг етакчи халқаро органи сифатида 190га яқин миллий парламентларни ўзида бирлаштирган. Минтақавий парламентлараро бирлашмаларнинг 13 таси ҳам Парламентлараро Иттифоқнинг уюшган аъзолари ҳисобланади.
Аъзо парламентлар ва уларнинг депутатлари ўртасида юксак қадриятларни илгари сурадиган ушбу ташкилот барча миллатлар ўртасида ҳамкорлик ва мулоқотни рағбатлантириб келади. Айни вақтда тинч ва ҳамжиҳат келажакни таъминлаш учун самарали қарорлар қабул қилиш йўлида хизмат қилмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Парламентлараро Иттифоққа 1992 йилда аъзо бўлган. Аммо вақтинча унинг фаолиятидаги иштирокини тўхтатди. Мамлакатимиз 2017 йил 13 октябрдан мазкур ташкилотдаги аъзолигини қайта тиклади. Ҳозирги кунда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Парламентлараро Иттифоқ билан фаол ҳамкорлик қилаётгани эътиборга молик.
Парламентлараро иттифоқ ассамблеясининг Ўзбекистонда ўтиши миллий парламентимиз – Олий Мажлиснинг халқаро обрўси тобора ортиб бораётгани, ўзбек парламент дипломатияси амалий ҳаракатга айланганидан ҳамда қонун ижодкорлиги, парламент назорати ва шу каби йўналишлардаги миллий тажрибамиз дунё ҳамжамияти, хориж парламентарийлари томонидан кенг эътироф этилаётганидан далолат бермоқда.
Дунё миқёсида катта сиёсий майдон ҳисобланган Парламентлараро иттифоқ ассамблеяси, амалиётга кўра, парламентаризм ва барқарор ривожланишнинг ижобий тажрибаси юқори бўлган мамлакатлардагина ўтказилади. Мамлакатимизда ўтказилиши режалаштирилаётган тадбирда 2000 га яқин парламентлар раҳбарлари ва аъзолари, бошқа юқори мартабали меҳмонлар келиши “Ўзбекистон – 2030” ҳамда бошқа стратегик дастурлар доирасида юртимизда изчил олиб борилаётган ислоҳотлар сиёсати ва унинг самараларини кенг халқаро жамоатчиликка етказиш учун қулай халқаро майдон ва имкониятдир.
“Ижтимоий тараққиёт ва адолат учун парламент ҳаракати” мавзусида ўтказиладиган ассамблеянинг туркум йиғилишларида жаҳон мамлакатлари парламентлари делегациялари қатор йўналишларда муҳокамалар олиб боради. Хусусан, аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш ва камбағалликни қисқартириш, қонун устуворлигини таъминлаш, инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, гендер тенгликни таъминлаш, илм-фан, технологияни ривожлантириш ва ёшларни қўллаб-қувватлаш каби долзарб масалар кўриб чиқилиши назарда тутилган.
Боз устига, тадбир доирасида 2030 йилгача бўлган стратегияни амалга оширишда парламентларнинг иштирокини кенгайтириш, барқарор ривожланиш мақсадларига эришиш, инсон ҳуқуқлари, гендер тенглиги, ёшлар имкониятларини кенгайтириш, иқлим ўзгаришига қарши курашда парламентлар ҳамкорлигини кучайтиришга замин яратилади.
Умуман олганда, мазкур тадбир якунларига кўра ташкилот бутун жаҳон парламент ҳаракатининг ўрта ва узоқ муддатли истиқболдаги устувор йўналишларини белгилаб берадиган тегишли ҳужжатни қабул қилишни режалаштираётгани тинч ва барқарор кежакни барпо этиш йўлида муҳим қадамлар ташлашга хизмат қилади.
Анваржон НУРМАТОВ,
Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати,
ЎзХДП фракцияси аъзоси.